Bron: DigitalVoice.be

Binnenkort kan je hier “digitalvoice en radiozendamateurs: een stand van zaken” downloaden. We willen hiermee aangeven wat er momenteel allemaal bestaat aan Digital Voice in de ether en via netwerken. Want de chaos van 2015 was  groot… Van Fusion tot Brandmeister en van TDMA tot FreeDV zeg maar….  Toen we in november 2008 schreven aan D-Star repeater linking v 1.0 was er niets voor handen dat de radiozendamateur zicht kon geven op wat D-Star was. Ook was er niets te lezen hoe je repeaters en stations met mekaar in de ether en via een netwerk kon verbinden met mekaar. In hoog tempo ontstonden nieuwe netwerksystemen en routing systemen. De ene al minder uitwisselbaar met het andere en het ene al meer open-source dan het andere.

De gesloten Ambe voice-codec was een doorn in het oog van velen omdat het een “gesloten codec” was. “Radiozendamateurs willen een open-source codec en geen winstbejag”, klonk het toen. Het feit dat D-Star transceivers een hoofdzakelijk Icom zaak was, was ook een doorn in het oog van velen: radioamateurs willen geen monopolie steunen. Ondertussen zijn Fusion en DMR naast D-Star, gewoon goed geworden. En blijkbaar niemand stoort er zich ook maar even aan dat ook daar de Ambe codec in zit. Nog even gesloten als 10 jaar geleden… Dat DMR een hoofdzakelijk Hytera gebeuren is en Fusion een Yaesu verhaal stoort ook vrijwel niemand. Zijn de radio amateurs dan wel de tijden veranderd ? Wat ging er allemaal aan vooraf ?

Vanaf Icom in 2007 de G1 netwerk software verkocht voor zijn D-Star repeaters konden er gelijk repeaters met mekaar verbonden worden. Gebruikers moe(s)ten registreren bij de US Trust om gebruik te maken van het netwerk. Je kon dus al D-Star repeaters verbinden met mekaar.  Met G2 kon je ook aan callsign-routing doen. De respectieve repeaters waarop de twee te verbinden stations werkten, werden hiervoor gewoon met mekaar verbonden. Let wel: allemaal  gesloten software waar er geen bronnen van vrij werden gegeven. Wanneer Robin AA4RC de D-plus software schrijft, een add-on bovenop de G2 software, konden verschillende repeaters gelijktijding verbinden met een reflector. Dat is vergelijkbaar met een conference room bij echolink. Leuk detail: de D-Star DVdongels die AA4RC verkocht konden ook verbinden met die reflectors, enkel zo werden ze verkoopbaar. Zo een dongel is een “USB stick” met een mini zendontvanger die  overweg kan met D-Star signalen. Software op de PC waarin de dongle steekt, verbind alles met de reflector. Met je portable werk je de DV dongle als een repeater. (Inderdaad je hebt het: dit is ook het idee van de DV4mini die pas 8 jaar later komt !) G2 blijkt maar om het half uur een update te doen op welke repeater een bepaald callsign actief is. Duitse amateurs ontwikkelen daarom ircDDB. Dat draait langs  G2/DPlus en geeft bijna in real-time aan waar een callsign actief is. Makkelijk voor callsign routing. Ze ontwikkelden bovendien ook de DVRPTR modem. Dat zorgde er voor dat zelfbouw D-Star transceiver mogelijk werd, zij het met closed-source software.

Allemaal leuk, maar de software en dus het netwerk -via internet- tussen de D-Star repeaters onderling, blijft een gesloten geheel. Dit in tegenstelling tot het open protocol van D-Star in de ether: dat is een volledig open systeem.  Het D-Star ether protocol is immers geschreven door en voor radiozendamateurs. Het is pas met het zeer verdienstelijk werk van Scott KI4LKF dat het gesloten G2 netwerk en D-plus reflector systeem helemaal ontrafeld wordt. Door middel van reverse engineering komt Scott aan de weet hoe de systemen werken. Prompt schrijft hij zijn eigen open-source versie van de netwerksoftware. Zo ontstond de gratis Open G2 D-Star gateway, DExtra reflectors, open source dongle software, open server software enz… Tot een echte samenwerking tussen AA4RC en KI4LKF is het echter nooit gekomen. Nochtans was er het mooie plan opgevat om alle systemen compatibel te maken en alles “open te breken”.
Echter persoonlijke conflicten laten het niet zo ver komen. Scott’s ontwikkeling en testmethoden verschilden sterk van die van de USTrust / K5TIT en van DPlus’  AA4RC. Zowel de US-TRUST en DPlus teams zijn erg gericht op de betrouwbaarheid van hun systemen en misten het vertrouwen om in zee te gaan met Scott. Scott wilde gebruik maken van het D-Plus netwerk maar daar was Robin uiteindelijk niet voor te vinden. En vete ontstaat tussen de twee software goeroes. Beide gingen hun eigen weg. DExtra van Scott werd een reactie op DPlus: het had dezelfde mogelijkheden maar was open source… Leuk detail: het systeem van Scott is compatibel met alle bestaande netwerksystemen (ircDDB inbegrepen) en is wereldwijd in gebruikt. DPlus is niet compatibel met DExtra . DExtra wel met DPlus.  In 2013 werd het stil rond Scott. Scott hield het voor bekeken en is heden nog steeds radioamateur. Gelukkig is veel van zijn open-source software nog op vele plaatsen te vinden. Veel van Scotts code wordt ook vandaag nog gebruikt in verschillende D-Star en ook DMR netwerk toepassingen.

Ongeveer gelijktig pikte Jonathan G4KLX de draad op een zorgde voor de software die onder  meer de Duitse DVRPTR module kon omtoveren tot een D-Star repeater. Zelfbouw D-Star repeaters werden ook mogelijk. Bovendien schreef Johnathan de soft zo dat ze werkte met elk bestaande netwerk: DPlus, DExtra, ircDDB, Starnet enz enz. De software werd zo compact gehouden dat ze zelfs op een Raspi kan draaien.

En alsof de veelheid aan netwerksystemen nog niet groot genoeg was scheef Tortsten DG1HT, een van de geesten achter DVRPTR, in 2012 nog een nieuw netwerkprotocol voor D-Star : DCS. Het belangrijkste verschil van DCS  met de andere reflectoren is, dat is het geen gebruik maakt van de Header-Voice scheiding. Het afzonderlijke uitzenden van headers en spraakpakketten is zinvol in de ether door de daar beperkt beschikbare bandbreedte. Maar het veroorzaakt soms routing problemen in de netwerkverbindingen. DCS maakt gebruik van een nieuw protocol en zendt (via internet), de route-informatie met elk stem pakket. Het is het niet compatibel met andere netwerken (DPlus, DExtra enz…) DCS wordt bijna onveranderd ook toegepast in DMR-plus. Het DCS en DMR plus systeem is gesloten software . Het heeft veel bijval in Duitsland, maar heel wat minder in de rest van Europa en erg weinig daarbuiten. De auteur zou erg gesloten ingesteld zijn en zou naar verluid niet openstaan voor voorstellen van buitenaf. DMR  plus kan ook Fusion en P25 routen maar enkel binnen het eigen gesloten DCS netwerk. Het is dus niet compatibel met Wires-X of dPMRnet of P25 netwerken. Bovendien heeft het ook niet dezelfde mogelijkheden. Snel lanceert Thortsen en Cie ook de DV4mini. Een DV Dongle. En twijfel niet: die is wat DMR betreft in eerste instantie enkel compatibel met DMR-plus. Het niet compatibel zijn met andere netwerk-systemen is een doorn in het oog van vele amateurs. Door het koppig “nein” en het vasthouden aan de eigen principes van DG1HT haken velen amateurs af: ze vinden dit niet de houding waar de radioamateur gemeenschap mee gediend is. In antwoord daarop komt voor DMR de Brandmeister soft:
open source en compatibel met vele andere netwerk-systemen. Ook in ons land werkt Wim, ON4AKH aan open source DMR netwerksoftware. Ondertussen voelt DG1HT nattigheid geeft een beetje mee : hij laat verbindingen van de DV4Mini toe met de Brandmeester server.

Maar een “alles kan met alle netwerk” is  bedrieglijk:  niet alle mogelijkheden kunnen ondersteund worden. Zo zijn er merkgebonden features. Bovendien hebben D-Star, Fusion en DMR eigen mogelijkheden die gewoon niet uitwisselbaar zijn. Blijf de grootste gemene deler tussen deze netwerken over: een fletse uitgeklede versie qua mogelijkheden. Meer netwerken is recht evenredig met minder mogelijkheden…

De gelijkenis van het D-star netwerk verhaal en het verhaal dat zich vandaag afspeelt tussen DMR-Marc— DMR Plus (een spin-off van DCS) en de Brandmeister netwerksoftware voor DMR systemen is onwaarschijnlijk treffend. De geschiedenis herhaald zich…

Met “digitalvoice en radiozendamateurs: een stand van zaken” willen we straks aangeven wat er momenteel allemaal bestaat aan Digital Voice in de ether en via netwerken. Want de chaos van 2015 is groot. Van Fusion tot Brandmeister en van TDMA tot FreeDV zeg maar. Binnenkort hier gratis te downloaden. Gelukkig nieuwjaar en veel leesplezier straks!